ot X_console(29-03-2000)

reiting (0)   [ dobre ]  [ zle ]

Printer Friendly Variant za otpechatvane

Tazi statiia e prevedena s razreshenieto na avtora i X_console.
Adresut na originalnata statiia e http://xfactor.itec.yorku.ca/~xconsole/.

Produlzhenie na [ chast 1 ].

Uslovni operatori
Uslovnite operatori vi pozvoliavat vashata programa da "vzema resheniia" i ia praviat po-kompaktna. Koeto e po-vazhno s tiah mozhe da proveriavate za greshki. Vsichki primeri do sega zapochvaha izpulnenieto si ot purviia red do posledniia bez nikakvi proverki. Za primer:

#!/bin/bash
cp /etc/foo .
echo "Done."

Tazi malka shel programa  kopira failut /etc/foo v tekushtata direktoriia i izpechatva "Done" na ekrana. Tazi programa shte raboti samo pri edno uslovie. Triabva da ima fail /etc/foo. V protiven sluchai shte se poluchi sledniia rezultat:

xconsole$ ./bar.sh
cp: /etc/foo: No such file or directory
Done.

Kakto vizhdate imame problem. Ne vseki koito startira vashata programa ima fail /etc/foo na sistemata si. SHTe bude po-dobre, ako vashata programa proveriava dali faila /etc/foo sushtestvuva i ako tova e taka da produlzhi s kopiraneto, v protiven sluchai da spre izpulnenieto. S "psevdo" kod tova izglezhda taka:

if /etc/code exists, then
    copy /etc/code to the current directory
    print "Done." to the screen.
otherwise,
    print "This file does not exist." to the screen
    exit

Mozhe li tova da bude napraveno s bash? Razbira se! V bash uslovnite operatori sa: if, while, until, for, i case.   Vseki operator zapochva s klyuchova duma i zavurshva s klyuchova duma. Naprimer if operatora zapochva s klyuchovata duma if, i zavurshva s  fi. Uslovnite operatori ne sa programi vuv vashata sistema. Te sa vgradeni svoistva na  bash.

if ... else ... elif ... fi
E edin ot nai-chesto izpolzvanite uslovni operatori. Toi dava vuzmozhnost na programa da vzeme resheniia ot roda na "napravi tova ako(if) tova uslovie e izpulneno, ili(else)   pravi neshto drugo". Za da izpolzvate efektivno uslovniia operator if triabva da izpolzvate komandata test. test proveriava za sushtestvuvane na fail, prava, podobiia ili razliki. Eto programata bar.sh:

#!/bin/bash
if test -f /etc/foo
then
    # file exists, so copy and print a message.
    cp /etc/foo .
    echo "Done."
else
    # file does NOT exist, so we print a message and exit.
    echo "This file does not exist."
    exit
fi

Zabelezhete che redovete sled  then i else sa malko po-navutre. Tova ne e zadulzhitelno, no se pravi s tsel programata da bude po-lesna za chetene. Sega startiraite programata. Ako imate fail /etc/foo, togava programata shte go kopira v tekushtata direktoriia, v protiven sluchai shte vurne suobshtenie za greshka. Optsiiata  -f proveriava dali tova e obiknoven fail. Eto spisuk s optsiite na  komandata test:

-d proveriava dali failut e direktoriia
-e proveriava dali failut sushtestvuva
-f proveriava dali failut e obiknoven fail
-g proveriava dali failut ima SGID prava
-r proveriava dali failut mozhe da se chete
-s proveriava dali failut raznerut na faila ne e 0
-u proveriava dali failut ima SUID prava
-w proveriava dali vurhu failut mozhe da se pishe
-x proveriava dali failut e izpulnim

else se izpolzva ako iskate vashata programa da napravi neshto drugo, ako purvoto uslovie ne e izpulneno. Ima i klyuchova duma elif, koiato mozhe da bude izpolzvana vmesto da pishete drug if vutre v purviia if.  elif idva ot angliiskoto "else if". Izpolzva se kogato purvoto uslovie ne e izpulneno i iskate da proverite za drugo uslovie.

Ako ne se chuvstvate komfortno s  if i test sintaksisa, koito e :

if test -f /etc/foo
then

togava mozhe da izpolzvate sledniia variant:

if [ -f /etc/foo ]; then

Kvadratnite skobi formirat  test komandata. Ako imate opit v programiraneto na C tozi sintaks mozhe da vi se stori po-udoben. Zabelezhete, che triabva da ima razstoianie sled otvariashtata kvadratna skoba i predi zatvariashtata. Tochkata i zapetaiata: ";" kazva na shela che tova e kraia na komandata. Vsichko sled ";" shte bude izpulneno siakash se namira na sledvashtiia red. Tova pravi programata malko po-chetima. Mozhete razbira se da slozhite  then na sledvashtiia red.

Kogato izpolzvame promenlivi s  test e dobre da gi zagradim s kavichki. Naprimer:

if [ "$name" -eq 5 ]; then

while ... do ... done
while operatora e usloven operator za tsikul. Nai-obshto kazano, tova koeto pravi e  "while(dokato) tova uslovie e viarno, do(izpulni) komandite done ". Neka da vidim sledniia primer:

#!/bin/bash
while true; do
   echo "Press CTRL-C to quit."
done

true v deistvitelnost e programa. Tova koeto pravi tazi programa e da se izpulniava bezkraino. Izpolzvaneto na  true se smiata, che zabavia vashata programa, zashtoto shel interpretatora purvo triabva da izvika programata i sled tova da ia izpulni. Vmesto tova mozhe da izpolzvate komandata ":":

#!/bin/bash
while :; do
   echo "Press CTRL-C to quit."
done

Po tozi nachin vie postigate sushtiia rezultat, no dosta po burzo. Edinstveniia nedostatuk e, che programata stava po-trudno chetima.  Eto edin po-podroben primer, koito izpolzva promenlivi:

#!/bin/bash
x=0;     # initialize x to 0
while [ "$x" -le 10 ]; do
    echo "Current value of x: $x"
    # increment the value of x:
    x=$(expr $x + 1)
    sleep 1
done

Kakto vizhdate izpolzvame  test (zapisana kato kvadratni skobi) za da proverim sustoianieto na promenlivata  x. Optsiiata  -le proveriava dali  x e po-malko(less) ili ravno(equal) na 10. Na govorim ezik tova se prevezhda po sledniia nachin "Dokato(while) x e po-malko ili ravno na 10, pokazhi tekushtata stoinost na x, i sled tova dobavi 1 kum tekushtata stoinost na x.". sleep 1  kazva na programata da spre izpulnenieto si za edna sekunda. Kakto vizhdate tova koeto pravim tuk v da proverim za ravenstvo. Eto spisuk s niakoi optsii na test:

Proverka za ravenstva mezhdu promenlivite x i y, ako promenlivite sa  chisla:
x -eq y   Proveriava dali  x e ravno na  y
x -ne y   Proveriava dali  x ne e ravno na y
x -gt y   Proveriava dali x e po-goliamo ot y
x -lt y   Proveriava dali x e po-malko ot y

Proverka za ravenstva mezhdu promenlivite x i y, ako promenlivite sa  tekst:
x = y   Proveriava dali  x e sushtitata kato  y
x != y   Proveriava dali  x ne e sushtitata kato  y
-n x   Proveriava dali x ne e prazen tekst
-z x   Proveriava dali x  e prazen tekst

Ot gorniia primer edinstveniiat red, koito mozhe da vi se stori po-truden za rabirane e sledniia:

x=$(expr $x + 1)

Tova koeto pravi tozi red e da uvelichi stoinosta na  x s 1. No kakvo znachi $(...)? Dali e promenliva? Ne. Na praktika tova e nachin da kazhete na  shel interpretatora, che shte izpulniavate komandata expr $x + 1, i rezultata ot tazi komanda shte bude prisvoen na x. Vsiaka komanda koiato bude zapisana v  $(...) shte bude izpulnena:

#!/bin/bash
me=$(whoami)
echo "I am $me."

Opitaite s tozi primer za da razberete kakvo imam predvid. Gornata programka mozhe da bude napisana po-sledniia nachin:

#!/bin/bash
echo "I am $(whoami)."

Sami si reshete koi ot nachinite e po-lesen za vas. Ima i drug nachin da izpulnite komanda ili da prisvoite razultata ot izpulnenieto na dadena komanda na promenliva. Tozi nachin shte bude obiasnen po-natatuk. Za sega izpolzvaite $(...).

until ... do ... done
Uslovniia operator until e mnogo blizuk do while. Edinstvenata razlika e, che se obrushta smisula na uslovieto i se vzima predvid novoto znachenie. Deistvieto na until operatora e "dokato(until) tova uslovie e viarno, izpulniavai(do) komandite". Eto primer:

#!/bin/bash
x=0
until [ "$x" -ge 10 ]; do
    echo "Current value of x: $x"
    x=$(expr $x + 1)
    sleep 1
done

Tozi kod mozhe bi vi izglezhda poznat. Proverete go i vizhte kakvo pravi.  until shte izpulniava komandite dokato stoinosta na promenlivata x e po-goliama ili ravna na 10. Kogato stoinosta na x stane 10 tsikulut shte spre. Eto zashto poslednata stoinost na x koiato shte se izpechata e  9.

for ... in ... do ... done
for se izpolzva koga iskate da prisvoite na dadena promenliva nabor ot stoinosti. Naprimer mozhete da napishete programa, koiato da izpechatva 10 tochki vsiaka sekunda:

#!/bin/bash
echo -n "Checking system for errors"
for dots in 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10; do
    echo -n "."
done
echo "System clean."

V sluchai, che ne znaete optsiiata  -n na komandata echo spira avtomatichnoto dobaviane na nov red. Probvaite komandata vednuzh s   -n optsiiata i vednuzh bez neia za da razberete za kakvo stava duma. Promenlivata dots preminava prez stoinostite ot 1 do 10.  Vizhte sledniia primer:

#!/bin/bash
for x in paper pencil pen; do
    echo "The value of variable x is: $x"
    sleep 1
done

Kogato startirate programata shte vidite che x v nachaloto shte ima stoinost paper, sled koeto shte premine na sledvashtata stoinost, koiato e pencil, i sled tova pen. Kogato svurshat stoinostite prez koito minava tsikula izpulnenito mu zavurshva.

Eto edna dosta polezna programa. Tia dobavia .html razshirenie na vsichki failove v tekushtata direktoriia:

#!/bin/bash
for file in *; do
    echo "Adding .html extension to $file..."
    mv $file $file.html
    sleep 1
done

Ako ne znaete "*" e "wild card character". Tova shte reche "vsichko v tekushtata direktoriia", koeto v nashiia sluchai predstavliava vsichki failove v tazi direktoriia. Promenlivata file shte premine prez vsichki stoinosti, v tozi sluchai failovete v tekushtata direktoriia. Sled koeto komandata mv preimenuva stoinostite na promenlivata file vuv takiva s  .html razshirenie.

case ... in ... esac
Uslovniia operator case e blizuk do  if . Za predpochitane e da se izpolzva kogato imame goliam broi usloviia koito triabva da budat provereni. Vzemete za primer sledniia kod:

#!/bin/bash
x=5     # initialize x to 5
# now check the value of x:
case $x in
   0) echo "Value of x is 0."
      ;;
   5) echo "Value of x is 5."
      ;;
   9) echo "Value of x is 9."
      ;;
   *) echo "Unrecognized value."
esac

Operatora case shte proveri stoinost na  x na koia ot  3-te vuzmozhnosti otgovaria. V tozi sluchai purvo shte proveri dali stoinosta na x e 0, sled koeto shte proveri za 5 i 9. Nakaia ako nikoe ot usloviia ne e izpulneno shte se izpechata suobshenieto "Unrecognized value.". Imaite predvid, che "*" oznachava "vsichko", i v tozi sluchai tova oznachava "koiato i da e stoinost razlichna ot posochenite". Ako stoinosta na  x e razlichna ot 0, 5, ili 9, to togava tia popada v sluchaia "*". Kogato izpolzvate  case vsiako uslovie triabva da zavurshva s dve ";". Mozhe bi se chudite zashto da izpolzvate  case kogato mozhe da izpolzvate if? Eto kak izglezhda ekvivalentnata programa napisana s  if. Vizhte koia programa e po-burza i po lesna za chetene:

#!/bin/bash
x=5     # initialize x to 5
if [ "$x" -eq 0 ]; then
    echo "Value of x is 0."
elif [ "$x" -eq 5 ]; then
    echo "Value of x is 5."
elif [ "$x" -eq 9 ]; then
    echo "Value of x is 9."
else
    echo "Unrecognized value."
fi

Vizhte [ CHast 1| CHast 2 | CHast 3 | CHast 4 ]



<< Pisane na skriptove za BASH shel : versiia 1.2( chast 3) | Bezplatni shel akaunti >>