ot Iovko Lambrev(11-11-2003)

reiting (-51)   [ dobre ]  [ zle ]

Printer Friendly Variant za otpechatvane

Znaete li, che ot adres http://www.redhat.com/apps/commerce/coolstuff.html mozhete za $50 da si kupite luksozna i stilna (razbira se chervena) shapka, s koiato da subirate pogledite prez siviia, skuchen zimen peizazh, koito predstoi? Skupo li e? Ili tvurde ekstravagantno? E, v takuv sluchai ima i po-evtini resheniia, ima i bulgarski magazini, a mozhe i bez shapka vsushtnost? Hora vsiakakvi, predpochitaniia sushto...

Napravo se zamaiah kolko mnogo neshta se izgovoriha na viatura - tochno kato na predizborna kampaniia, sled koiato siakash ostava samo useshtaneto za melodrama bez osoben efekt. Znaeh si az, che bulgarinut razbira ot vsichko - ne samo ot futbol i politika.

Kazvam tova po povod "novata"-stara distributsiia Fedora. Kazvam go ot pozitsiiata si na chovek s pochti sedemgodishen opit vurhu vsichki tvoreniia na RedHat prez tsialoto tova vreme. Za purvi put se sbluskah s RedHat Linux nakude prez 1998-ma godina. Predi tova, a i sled tova, neprekusnato sum testval vsevuzmozhni distributsii (i opiti za takiva), kato kazvam testval imam naum, che sum gi polzval minimum niakolko sedmitsi v realna eksploatatsiia, vklyuchitelno drebni ili murtvi proekti kato MaxOS ili Stormix. Ne zashtoto turseh svoiata distributsiia - az se zanimavam sus svoboden softuer imenno, za da imam mnogo, a ne edna vuzmozhnost za izbor - a zashtoto iskah da vidia ideite na razlichnite otbori. Mnogo ot tiah imaha originalni i svezhi idei, koito posle se poiaviavaha v drugi distributsii. Priznavam - osnovno nabliagah na dve temi, koito me vulnuvat profesionalno, a te sa Linux za desktop i enterprise resheniia. Imah i imam svoite chisto profesionalni argumenti ottogava dosega da izbiram imenno CHervenata shapka za svoite lichni nuzhdi i tezi na klientite mi. I za da razseia nechii sumneniia - az nito obicham, nito mrazia kompaniiata RedHat Inc. - lyubovta i simpatiite za men sa prosto goli emotsii, obiknoveno predizvikani neiasno ot kakvo... Zatova shte si pozvolia da spodelia svoeto lichno mnenie v konteksta na sporovete za ili protiv RedHat, no edva nakraia na tazi statiia, nai-malko zashtoto emotsiite niamat osoben smisul v sveta na tehnologiite...

I taka - tozi material e revyu na Fedora Core 1. Edin neangazhirasht pogled ot glednata tochka na 5-dnevnoto mi suzhitelstvo s neia. (neia - distributsiia - zhenski rod, ed.ch.)

fedora, n : felt hat with a creased crown syn: felt hat, homburg, Stetson, trilby

Kogato trite CD-ta s Fedora Core 1 se ozovaha v rutsete mi (spetsialni blagodarnosti na Georgi CHorbadzhiiski i Slavei Karadzhov, za koeto) v sushtiia den, v koito distributsiiata vidia bial sviat, beshe redno da se zapitam dali da napravia kakto obiknoveno karantinen dial na diska si i da ia pusna tam za probi dokato ne se uveria, che si struva da i se doveria za ezhednevnata si rabota. Printsipno obache izklyuchitelno mnogo nenavizhdam sutreseniia s lichniia si kompyutur i ot dva prehoda nasam (ot 7.3 kum 8.0 i ot 8.0 kum 9) zapochnah da se doveriavam na RedHat za production sistemi (za takava schitam i laptopa si), migriraiki direktno kum novata versiia, izchakvaiki niakakuv purvonachalen period vednaga sled noviia release. CHeta diskusiite okolo Fedora ot dosta vreme nasam (uvi, ne tezi v bulgarskoto web-prostranstvo), poznavam veche dosta ot imenata, koito stoiat zad "noviia" proekt i im viarvam niakak si... Mnogo ot tiah produlzhavat da otgovariat na elektronni adresi ot vida somebody@redhat.com i tova mozhe bi nai-dobre obiasniava kavichkite v predhodnoto mi izrechenie. V kraina smetka niakolko chasa po-kusno edinstveno /home-failovata mi sistema ostana nepokutnata dokato drugite priyutiha Fedora Core 1 vurhu moiata stara Toshiba Tecra 8000, koiato do minalata sedmitsa kretashe s RedHat 9.

Instalatorut, razbira se e sushtiia ako ne broite sinite mu odezhdi, zamestili chervenite dreshki na klasicheskata anaconda. Mogat da se zabelezhat edinstveno kozmetichni promeni kato tendentsiiata e kum vuzmozhno nai-malko namesa ot strana na operatora. Az lichno iskreno zaskurbih za vuzmozhnostta Select Individual Packages, s koiato da si doutochnia paketite v posledniia mig predi kopiraneto, no uvi tia veche ne sushtestvuva v grafichniia instalator. Dvoiniiat progress indikator sushto e smenen s edinichen, no za smetka na tova customise-vaneto na paketite e po-svobodno ot tova pri RedHat 9. Razbira se, tekstovata instalatsiia sushto e na razpolozhenie... Da ne zabravite da si vklyuchite poddruzhkata na bulgarski ezik (lokal) pri instalatsiia! Kirilizatsiiata na Fedora e perfektno nasledstvo ot RedHat 9. Distributsiiata razbira se e unicode i traditsiiata v tova otnoshenie e poveche ot radostna.

Kakvo se nabiva na ochi oshte dokato chovek si izbira komponentite - kolektsiiata e v tipichen za RedHat stil i sudurzha vuzmozhno nai-novite shtrihi ot modnite podiumi na sveta na softuera s otvoren kod:

- GNOME 2.4
- KDE 3.1.4-6
- iadro 2.4.22 (modifikatsiiata e 2.4.22-1.2115.nptl), kato pri po-vnimatelen pregled chovek zapochva da se chudi kakva chast e 2.4 i kakva ot 2.6
- apache 2.0.47
- sendmail-8.12.10
- postfix-2.0.11
- bind-9.2.2.P3 (mozhe bi niakoi shte se zainteresuva ot paketa bind-chroot-9.2.2.P3-9.rpm)
- dovecot-0.99.10 (koito po podrazbirane Fedora predpochita za native IMAP)
- gcc-3.3.2 (zaradi eventualno nuzhdi ot prekompilirane na iadroto v kolektsiiata ima i gcc32-3.2.3)
- mysql-3.23.58 (edno ot malkoto konservativni resheniia vuv Fedora)
- postgresql-7.3.4
- php-4.3.3
- perl-5.8.1
Novi za kolektsiiata momenti sa paketi, sudurzhashti proekti kato freeradius, quagga (fork na proekta zebra), ckermit, subversion, fsh ili chisto potrebitelskite rhythmbox ili elinks (mozhe bi nai-chitaviia konzolen brauzur za momenta). SHTe zabelezhite i nov ACPI demon, irqbalance daemon s ideia da razpredelia prekusvaniiata mezhdu protsesorite pri mnogoprotsesorni sistemi, messagebus - realizatsiia na dbus sistema za komunikatsiia mezhdu protsesite, Self Monitoring and Reporting Technology (SMART) demon i razbira se Fedora versiia na RedHat Network za avtomatizirano obnoviavane na sistemata.

Instalatorut preduprezhdava koi ot trite CD-ta shte sa nuzhni za da budat instalirani izbranite paketi (eventualno mozhe da vi se razmine lipsata samo na tretoto) i sled kato izchakate kopiraneto i restarta, sled nego Fedora zapochva purvonachalnoto si startirane na kompyutura vi.

Grafichniiat firstboot, koito se poiavi ot versiia 9 prisustva i tuk i mozhe da bude preskochen ako ne durzhite da konfigurirate NTP survur ili da suzdavate potrebitel tochno v tozi moment naprimer. Toi taka ili inache shte vi pritesni samo vednuzh, sled koeto boot-vaneto na sistemata produlzhava grafichno... Mda, razrabotchitsite na Fedora sa se opitali da skriiat ot potrebitelia startiraneto na razlichnite protsesi zameniaiki gi s edin progres bar, koito obiasniava kakvo sistemata startira v momenta, ako durzhite da vizhdate detailite obache, mozhete da vklyuchite s mishkata show details i shte imate grafichna konzola pred sebe si. Pohvalna ideia e, che ako niakoi ot protsesite ne uspee da se startira shte vidite tova v avtomatichno otvorena konzola.

Sled vsichko tova shte vidite edin luskav, stilen i sinkav login ekran na gdm i kakto mozhete da predpolozhite vi ochakva priiatna i bezproblemna rabota s edna prekrasna stabilna i mnogo udobna distributsiia, koiato triabvashe da se naricha Red Hat Linux 10, no novoto i ime e Fedora Core 1. Naistina niama nikakva uvazhitelna prichina osven murzela da ne probvate i preminete ot RedHat 8.0 ili 9 kum Fedora. A ima edna osobena goliama takava prichina da go napravite, no zatova kum kraia na statiiata...

Edinstvenata zabelezhka, koiato si struva da otbelezha e potentsialni problemi s grafichniia boot - printsipno niamam protiv podobni potrebitelski zaigravaniia, no malko mu e rano na gorkoto programche... Lichno az se natuknah na dva problema s nego. Purviiat e, che az si puskam grafichna konzola oshte pri zarezhdaneto na iadroto s parametur ot GRUB i durzha na tazi konzola, koeto ne e problem dokolkoto gpm ne uspiava vseki put da pusne chitavo mishkata, kogato v igrata se namesi grafichniia boot. Reshenieto e semplo - edin restart na X predi logvane - Ctrl+Alt+Backspace pomaga, no niama kak da sum suglasen da pravia tova predi vsiako logvane sutrin. Drugiiat po-nepriiaten moment be, che sistemata mi zavisvashe pri startirane v momenta na zapuskane na mrezhovata mi karta - tova e problem, koito beshe komentiran oshte pri versii test2 i test3 na Fedora, no za suzhalenie ne e opraven do momenta. Problemut vuznikva samo pri niakoi laptopi s PCMCIA Yenta socket i dirty patch ima otdavna ot Alexandre Oliva na adres https://bugzilla.redhat.com/bugzilla/attachment.cgi?id=95480&action=view, koito raboti, no iavno se tursi po-elegantno reshenie. Ako izmuknete kartata ot PCMCIA slota i ia slozhite pak - problemut izchezva, no tova ne vi li prilicha na gorniia problem s gdm ;-) Vsushtnost i dvata problema se predizvikvat ot rhgb (RH Graphical Boot) - az lichno bih ostavil tozi paket izvun Core 1 v testing, no razrabotchitsite sa reshili drugo. Samo vmetka - veche i Fedora shte ima paketi s testing statut. I ponezhe grafichniia boot e poslednoto, koeto ima znachenie za rabotata na sistemata - a i pri men tozi paket predizvikva ne edin, a dva problema, a mnogo e vuzmozhno da predizvikva i drugi, v zavisimost ot konkretnata instalatsiia i harduer - moeto reshenie e deinstalatsiia na paketa:

rpm -e rhgb

Taka vashata Fedora shte e obichaino skuchna pri zarezhdane, no puk superstabilna. Az shte pravia gornoto dokato RH Graphical Boot ne porastne malko otkum vuzrast.

Samo vmetka za tezi, koito shte izpolzvat Fedora vurhu prenosim kompyutur s PCMCIA mrezhova karta. SHTe otkriete, che instalatorut (po-skoro kudzu) vi e konfiguriral adaptera v /etc/modules.conf primerno taka: alias eth0 3c574_cs
Tova e OK, kogato mrezhovata karta e na dunoto ili na PCI/ISA slot na mashinata vi, no kogato e PCMCIA tia niama kak da se startira predi pcmcia survisa da e zapusnat, a toi se puska sled network survisa - t.e. vinagi shte imate suobshtenie za greshka - delaying initialization. Tova vuobshte ne e trevozhno, zashtoto kartata shte trugne vednaga sled kato pcmcia se startira bez da pravite kakvoto i da e, no suobshtenieto za greshka drazni, zatova mozhete ili da puskate pcmcia predi network, koeto e po-gruboto reshenie ili prosto da smenite alias eth0 3c574_cs v modules.conf s po-semploto alias 3c574_cs taka network survisa niama da nastoiava nepremenno da zapusne eth0 bez oshte da e dostupen za sistemata. (V sluchaia 3c574_cs e prosto imeto na modula za moiata mrezhova karta - ne e nuzhno vashata sushto da raboti s nego taka, che ne pravete tova sliapo)

I taka moiat komentar otnosno tseliiat smeshen plach, koito se ponese vuv vuzduha prez poslednite niakolko sedmitsi. Printsipno sum naiasno, che RedHat e normalno da kontsentrira vurhu sebe si znachitelna chast ot negativite po otnoshenie na softuera s otvoren kod. Niama kak da ne napravish vpechatlenie s iarko chervena shapka na glavata sred sivi shliferi naokolo. Tova e tsenata da si lider, a nezavisimo dali niakomu se nravi ili ne fenomenut RedHat kato biznes model e fakt. Fakt, na koito dulzhim ne prosto drugi fakti, a tendentsii v sveta na svobodniia softuer. Printsipno RedHat sa otnasiali huli vinagi, kogato sa promeniali statukvoto. No kolko sa tezi, koito mogat da si pozvoliat da smeniat statukvo? Kolko sa distributsiite, koito mozhaha da si pozvoliat da izritat poddruzhkata na mp3 i DVD zaradi neiasnoti s litsenza? Koi mozhe da otreche podkrepata na RedHat za GNOME i drugi GNU proekti, koito vinagi sa bili tolerirani ot tiah? Da - te sa komersialna kompaniia i tselta na vsiaka takava e pechalbata. No bez komersialniia imidzh, koito imenno RedHat i SuSE uspiaha da suzdadat okolo pingvincheto to niamashe da se ozove v golemite korporatsii, nito na Uolstriit. Bez parite, koito privliakoha te - tempovete na razvitie v globalen mashtab niamashe da sa tezi, koito sa... Kolko ot tezi, koito zahlenchiha praviat biznes sus softuer s otvoren kod, za da sa usetili kakvo oznachava da mozhesh da si pozvolish da se zanimavash samo s tova, koeto obichash i kakvo struva da rabotish neshto drugo za da se prehranvash, a da tvorish za udovolstvie v svobodnoto si vreme?

I vsushtnost za kakvo e tozi hlench? Red Hat otvoriha distributsiiata si za obshtnostta, s tsel da provokirat drug temp na razvitie, da implementirat po-burzo i chesto novi komponenti. Fedora imat ambitsiiata da praviat 2-3 core kolektsii godishno. Az ne moga da priema tova za neshto losho? Vednaga se poiaviha i paketi za Fedora na softuer nevklyuchen v kolektsiiata kato sim-ICQ naprimer, FreshRPMS.net vednaga deklarira, che shte poddurzha Fedora. Fedora Core ne e revolyutsiia, a evolyutsiia - tova e stilut na RedHat, kachestvoto na RedHat, ekiput na RedHat, no tozi put otvoren. I Fedora e distributsiia, na koiato mozhe da se razchita nai-malkoto zaradi opitut, koito stoi zad neia. Moiata firma OpenIntegra shte implementira Fedora Core vednaga v production status sistemi bez kolebaniia kato shte zapochnem imenno ot security resheniiata. Otvoreniia i svoboden rezhim na Fedora RedHat Network e poveche ot povod za rukopliaskane. EULA veche ne zabraniava razprostraniavaneto na Fedora Core, kakto beshe s RedHat Linux, koeto dava vuzmozhnost na malki kompanii v malki strani kato nashata da ne sa nepremenno obvurzani sus skupoto sertifitsirane na RedHat inzheneri za da mogat da razprostraniavat Fedora. Poznaite kolko usiliia triabvashe da se polozhat naprimer predi za da ima bulgarska instalatsiia na RedHat - sega za Fedora prosto triabva da se nameriat dvama entusiasti, koito da go napraviat i izpratiat.

Tova koeto Fedora dava na dosegashnite potrebiteli na RedHat Linux e imenno svoboda i me boli da vizhdam kak tova ne se otseniava. RedHat prosto triabvashe da napraviat stupkata da razdeliat distributsiiata si ot komersialnite si resheniia, bazirani na neia - taka imat ednovremenno i Core i produkti... Produkti v smisul na prodavaemi resheniia... Taka e chestno i chisto. I ako prichinata svoboda ne vi interesuva to vie za kakvo se zanimavate s Linux? Samo zashtoto e moderno li?

Spored men sushtestvuvaneto na Fedora Core mozhe da bude edinstveno povod za usmivki. A RedHat niama skoro da zaginat - ne se trevozhete, sus sigurnost shte budem svideteli na oshte dosta promeni na statukvoto, inspirirani imenno ot RedHat i dokolkoto poznavam pochti sedem ot desette im godini istoriia niamam nikakvi prichini da schitam, che tezi promeni shte budat nepriiatni.

P.S. Vsushtnost snoshti sum propusnal edin paragraf ot statiiata si ot nedoglezhdane... Niama da go dobaviam, za da ne chupia teksta veche, samo shte vmetna, che neshtoto e vazhno - naricha se yum i e analog na apt za upravlenie na paketite. Otkude idva imeto li? Ami ot Yellowdog Updater Modified ;-)


<< Problemi pri navlizaneto na Open Source produkti v Bulgariia. | IT, durzhavata Bulgariia ili sustoianie na neshtata >>